۱۰دسامبر ۲۰۲۵- یک مطالعه مقدماتی روی افراد مبتلا به دیابت نشان می‌ دهد که مصرف داروهای کاهنده قند خون از گروهGLP-1  ممکن است با کاهش خطر ابتلا به صرع مرتبط باشد. این مطالعه در مجله ی Neurology منتشر شده است.

آگونیست ‌های گیرنده پپتید شبه‌ گلوکاگون-۱یا همان داروهای GLP-1 سال‌ هاست برای درمان دیابت و کاهش وزن استفاده می‌ شوند.این مطالعه تنها ارتباط داروهای GLP-1 با کاهش خطر ابتلا به صرع را نشان می‌ دهد، اما یک رابطه ی علّی را ثابت نمی‌ کند.

دکتر ادی کورنلیوس، پزشک و پژوهشگر از دانشگاه پزشکی چونگ شان در تایچونگ تایوان، گفت:
«برای تأیید این یافته‌ ها به کارآزمایی‌ های تصادفی ‌سازی‌ شده و کنترل ‌شده که افراد را در طول زمان دنبال کنند نیاز است، اما نتایج امیدوار کننده ‌اند، زیرا افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بالاتر ابتلا به صرع در سال‌ های بعد هستند».

او افزود: «صرع می ‌تواند پیامدهای جسمی، روانی و اجتماعی زیادی داشته باشد و بسیاری از بیماران به داروهای فعلی پاسخ نمی ‌دهند، بنابراین یافتن راه‌ هایی برای کاهش این خطر بسیار مهم است».

جزئیات مطالعه

در این پژوهش، محققان یک پایگاه داده سلامت در ایالات متحده را بررسی کردند که شامل بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲بود؛ افرادی که مصرف یکی از دو نوع دارو را آغاز کرده بودند:

·  داروهای GLP-1

·  یا داروهای مهارکنندهDPP-4 (معروف به گلیپتین‌ ها)

هیچ‌ یک از افراد سابقه صرع یا تشنج نداشتند. داروهای GLP-1 بررسی ‌شده شامل دولاگلوتاید، لیراگلوتاید و سماگلوتاید بودند.

در مجموع ۴۵۲۷۶۶ نفر با میانگین سنی ۶۱ سال وارد مطالعه شدند. نیمی از آن‌ ها داروهایGLP-1  و نیمی دیگر مهارکننده‌ های DPP-4 مصرف می ‌کردند. شرکت ‌کنندگان حداقل پنج سال پیگیری شدند.

در این مدت:

·  ۱۶۷۰نفر از مصرف ‌کنندگان GLP-1 دچار صرع شدند(۲.۳۵ درصد)

·  ۱۸۸۶نفر از مصرف‌ کنندگان DPP-4 دچار صرع شدند(۲.۴۱ درصد)

پس از تعدیل عوامل مؤثر مانند سن، فشار خون بالا و بیماری قلبی–عروقی، مشخص شد که مصرف‌ کنندگان GLP-1 حدود ۱۶ درصد کمتر از مصرف ‌کنندگان DPP-4 در معرض خطر ابتلا به صرع بودند.

وقتی داروها به‌ صورت جداگانه بررسی شدند، سماگلوتاید بیشترین ارتباط با کاهش خطر صرع را نشان داد.

تفسیر و محدودیت‌ ها

دکتر کورنلیوس گفت: «به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما این یافته‌ ها از این نظریه حمایت می‌ کند که داروهای GLP-1 ممکن است فراتر از کنترل قند خون، مزایای عصبی نیز داشته باشند».

او تأکید کرد: «این نتایج به این معنا نیست که مهارکننده‌ های DPP-4 مضر هستند یا اینکه داروهای GLP-1  قطعاً برای سلامت مغز مفیدند».

همچنین اشاره شد که تیرزپاتاید-که یک آگونیست دوگانه گیرنده GLP-1 و GIP است - در این مطالعه بررسی نشده است، زیرا پس از شروع دوره مطالعه وارد بازار شد؛ بنابراین نتایج لزوماً درباره تیرزپاتاید صدق نمی ‌کند.

از دیگر محدودیت ‌های مطالعه، طراحی گذشته ‌نگر و مشاهده ‌ای، فقدان اطلاعات درباره عوامل مهم مانند سابقه خانوادگی، استعداد ژنتیکی یا مصرف الکل، و احتمال تأثیر عواملی مانند هزینه دارو، محدودیت بیمه یا شدت دیابت بر انتخاب دارو است، که می ‌تواند باعث تفاوت بین دو گروه شده باشد.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2025-12-glp-diabetes-drugs-linked-epilepsy.html